شناسایی گونه های جنسlarinus spp. (col.: curculionidae) و مطالعه برخی از ویژگی های زیستی گونه غالب در منطقه کرمان

گونه های سرخرطومی های جنسlarinus spp. (col.: curculionidae) از دانه های طبق گل علف های هرز تیره asteraceae تغذیه کرده و در کنترل علف های هرز متعلق به این تیره موثر می باشند. در این تحقیق گونه های جنس larinus با نمونه برداری های منظم در طی مراحل مختلف رشدی علف های هرز تیره asteraceae طی سال های 1389 و 1390 جمع آوری شدند. در این مطالعه، هفت گونه لارینوس به نام های علمی larinus affinis fremuth،l. nidificans guibourt ، l. onopordi (fabricius)، l. syriacus gyllenhal، l. grisescens gyllenhal، l. liliputanus faust و larinus sp. شناسایی شدند. تمامی گونه ها برای برای اولین بار از کرمان گزارش می شوند. درصد فراوانی گونه های لارینوس روی شش گونه علف هرز تیره asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که l. affinis بیشترین فراوانی نسبی (89 تا 91 درصد) را روی گیاه میزبان echinops aucheri boiss، l. nidificans بیشترین فـراوانی نسبی (51 تا 61 درصد) را روی گیاه میزبان echinops longipenicillatus mozaff. & ghahr و larinus sp. بیشترین فراوانی نسبی (5/87 تا 88 درصد) را روی گیاه میزبان cousinis stocksii winkler داشت. شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی شش گونه علف هرز تیره asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص تنوع و یکنواختی شانون در هر دو سال مورد مطالعه برای گونه های لارینوس روی e. aucheri و c. stocksii در مقایسه با سایر علف های هرز به طور معنی داری کمتر بود. همچنین شاخص تنوع و یکنواختی شانون به ترتیب در طی مراحل رشدی جوانه دهی، رشدونمو جوانه ها، گلدهی و رسیدگی طبق های e. aucheri و c. stocksii در دو سال مورد مطالعه کاهش یافت. شاخص شباهت تنوع گونه ای موریسیتا- هورن روی شش گونه علف هرز تیره asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص شباهت تنوع گونه ای موریسیتا- هورن برای گونه های لارینوس بین (1) e. aucheri و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0)، (2) c. stocksii و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0) و (3) e. longipenicillatus و پنج گونه بعدی علف هرز (024/0 تا 310/0 بسته به گونه علف هرز) پایین تر بود. درصورتی که شاخص شباهت تنوع گونه ای موریسیتا- هورن بین e. lalesarensis - c. oxyachantha ، e. lalesarensis - o. leptolepis و c. oxyachantha - o. leptolepis بیشتر از 5/0 بود. در این تحقیق ویژگی های چرخه زندگی سرخرطومی l. affinis روی علف هرز e. aucheri در منطقه کرمان در سال های 1389 و 1390 مطالعه شد. این سرخرطومی دارای یک نسل در سال بود و به صورت حشرات کامل در زیر بقایای گیاهی زمستان گذارنی می کرد. طول دوره مراحل نابالغ به ترتیب 4/66 تا 2/67 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. میانگین زادآوری این سرخرطومی 3/40 تا 6/60 تخم به ازای یک فرد ماده به ترتیب در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. ماده ها تخم ها را به صورت انفرادی درون طبق گل گیاه میزبان قرار می دادند. همچنین، طول عمر حشرات کامل ماده خارج شده از پناهگاه زمستانی 9/45 تا 6/48 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. تراکم جمعیت سرخرطومی l. affinis در طی دو سال 1389 و 1390 مطالعه شد. نتایج نشان داد که تراکم حشرات کامل زمستان گذران در هر دو سال مورد مطالعه در مرحله جوانه دهی و رشد و نمو جوانه های کل به طور معنی داری بیشتر بود. جمعیت تخم ها در سال 1389 در مرحله جوانه دهی و در سال 1390 در مرحله جوانه دهی و رشد و نمو جوانه های کل به طور معنی داری بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. جمعیت لاروها در سال 1389 در مرحله گل دهی و در سال 1390 در مرحله رشد و نمو جوانه ها و گل دهی بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. اوج جمعیت شفیره ها و حشرات کامل تازه ظاهر شده به ترتیب در اوایل و اواخر رسیدگی طبق های گل مشاهده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سرخرطومی l. affinis به طور اختصاصی آفت علف هرز e. aucheri است. بنابراین، این سرخرطومی می تواند به عنوان عامل بیوکنترل در مدیریت تلفیقی این علف هرز در منطقه کرمان مفید باشد.